ПРАВОСЛАВНИТЕ АЛБАНЦИ ВО МАКЕДОНИА.

Дека постојат Православните Албанци во Македониа, тоа е непобитен факт.
Албанците во Македониа постоеле уште од давнина, и тие биле дел, и сеуште се во Македонското општество.
Албанците, по доагањето на Апостолот Павле на Балканот, или поточно во Илирија, го прифатиле Евангелието, односно Радосната Вест, и во голем број, уште во почетокот станале Христијани.
И во територијата на сегашна Македониа како држава, тие исто така биле Христијани, при што сведочат и Археолошките, но и Историските податоци. 
Овој резбан гроб од ранохристианскиот период кој е пронајден во Пелагониа, во селото Норово кај Крушево, е доказ дека уште во 100 тата година на првиот век после Христа, н.е., Албанците кои живееле тука како предци, биле Христијани, и дека тоа продолжувало така до османлиското владеење, кога голем дел се обратиле во Муслимани, поради многу причини. Но поголемиот дел останале Христијани.
Албанците Христијани биле компактни се до делбата на Црквите на Источна и Западна, кога во Црквата навлегува Политичкото влијание. Тие кои биле со Западната Црква, станале Латини, а тие кои му припагале на Источната Црква, Византијци, односно Грци и Срби, Бугари итн.
Политичкото влијание на Источната црква која била по изразита, поготово на Руско-Српската и на Грчката, ја искористиле верата за политички цели, па така за време на Царот Стефан Душан, масовно биле асимилирани цели територии населени со Албанско Христијанско население, поготово Православието. Истото го правеше и Грчката Православна Црква во сите градови и села на Македониа, каде што доминираше таа како Епархија.

Албанците Православни денеска во Македониа.

Бидејки низ овие места поминале непознат и познат дел на осфојувачи, нивната доминација оставила корени на асимилираност, така да и периодот на Кралска Југославија, и бившата Југославија Социалистичка, направиле пустош во асимилирачкиот поход преку мешаните бракови поготово, така да денеска, иако се знаат кој се со Православно Албанско потекло, само мал дел од нив декларативно се искажуваат дека се Албанци по род, па дури и страмежливо, само една во Битола, јавно се декларира дека е Албанка по Род, која сеуште говори и го задржал јазикот и традициите. Другите во Македониа, иако се декларираат дека имаат Албанско Православно потекло, ништо не се сменати, па дури и презимињата не ги менуваат за да докажат дека се Албанци, ниту пак јазикот го говорат. Случај е со Бранислав Синадиновски, кои наводно води едно здружение на Православни Албанци, ама ништо од тоа. 
За да бидеш во стадото, треба да припагаш таму, а за да припагаш, треба да докажиш дека припагаш таму со многу работи.
Албанците од другата вероисповед, не се против тие што веруваат поинаку во Бога, ама за да има споивост, треба дружење, декларирање, докажување и икс други нешта што би ги споиле како Национ.
Дали би се сложиле на пример Православните Албанци да се женат и мажат со Албанците Муслимани? Ете едно прашање кое е надминато во Албаниа мегу верувањата. Кај Албанците нема религии, зашто нивна Религија е Албанизмот.
Јас познавам доста луге кои ги знаеме дека имаат Албанско Православно потекло во Битола, како што се презимињата Преши, Шунда, Нича, Шијаку, Грамозли, и многу други кои се страмат од својата припадност, и дури некој и се нафрлуваат кон Албанското битије од нив, како што е случајот на Јани Бојаџи, кои направи еден контраверзен филм, со потчинувачка содршина за Исус, кои ги интритира другите, зашто Албанците никогаш не биле само Муџахедини и Исламисти, сем една мала изолирана група, а му припагаат на сите четири верувања, или ај да речам, Религии. Го вовлекоа Иванов и компаниите од Власта некогашна и сегашна, да влезе во лајна, и сега незнае како да се оправда пред својот Рог и Потекло, за која вели дека знае дека има Албанско потекло, и исто знаеме од каде потекнува, од кој дел, а си дозволил да направи ептен непријателски наклонет филм, кои ни содржински, па ниту целесно е разбирлив, за да можеш да негираш секаква страсност во тој филм. Станал алатка на Инавовци, Груевци и компании, кои сем личниот интерес, немаат други цели ниту намери во животот нивни, и ниту ги интересира за Македониа.
Со гестикологијата на праење уметност, користењето со флоскулата врз национална карта, нема вредност, пиши нула тука, зашто во Белиот Свет, таквите дела се помножуваат со нула, и се само Кич.
Мислам дека како Албанец Евангелиста- Христијанин, што значи јас го прифатив Исус како мој Бог, но  не се свртив против мојот Род апсолутно, тука станав уште посилен во одбрана на вистината за мојата крв и моето потекло.
Јас ке го сменам моето презиме, и ке го прифатам она од пред 380 години како што се презивале моите предци, од Демирај во Толај, за да им докажам на неуките Православни Албанци во Македониа, дека и моето потекло познава Христијанизам, и дека мојот Пра Дедо бил женет со Албанка Православна од селото Селце -Крушевско, и дека сите обреди и биле дозволени на мојата Пра Баба Марија, по Православно верување.
Православни Албанци во Македониа, не се страмите од вашето потекло оти не сте малку. Многу сте, и дојдетеси во вашето стадо каде што припагате, зашто такви ве создаде Господ Бог, ако верувате навистина во него.


Фергим Демири-Толај